Η διαδικασία επιλογής τροφίμων είναι συχνή, πολύπλευρη, συγκυριακοί, δυναμική και σύνθετη. Η ανθρώπινη συμπεριφορά φημίζεται για πολυπλοκότητα που τη διέπει. Συνεπώς η διαιτητική επιλογή δε θα μπορούσε να ξεφεύγει από τον κανόνα. Οι αποφάσεις πολλές τι να φας, πότε, πού, με ποιον. Οι διατροφικές επιλογές χαρακτηρίζονται από δυναμικότητα. Αυτό σημαίνει πως οι λόγοι με τους οποίους επιλέγουμε τα τρόφιμα με το πέρασμα του χρόνου, διαφοροποιούνται από γενιά σε γενιά.
Έχεις αναρωτηθεί ποτέ με τι κριτήρια επιλέγεις το φαγητό;
Οι παράγοντες που έχουν τη δύναμη να έλκουν ή να απωθούν:
Εσωτερικά χαρακτηριστικά προϊόντος – Αντίληψη Σε αυτούς περιλαμβάνονται:
- η εμφάνιση, η αλληλεπίδραση γεύσης, υφής και οσμής
η δυναμική αντίθεση της πολυπλοκότητας – προσαρμοστικότητας η ενόχληση – ανία – αποστροφή που μπορεί να προκαλεί
Βιολογικοί και Φυσιολογικοί παράγοντες Σε αυτούς περιλαμβάνονται:
- Γενετικοί παράγοντες
- Ηλικία/ φύλο, φυσιολογικές συνθήκες και αισθητηριακές αποκρίσεις
- Φυσιολογία γαστρεντερολογικού συστήματος
Ψυχολογικοί παράγοντες Σε αυτούς περιλαμβάνονται:
- Γνωστική λειτουργία, συναισθηματικό κίνητρο, δυνατότητα λήψης αποφάσεων
- Μνήμη, προηγούμενες εμπειρίες
- Προσωπικότητα ατόμου, νεοφοβία
- Νεοφοβία = φόβος για τα νέα πράγματα και καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων και των τροφίμων
- Συγκυριακοί παράγοντες
Σε αυτούς περιλαμβάνονται: Χρόνος, Κοινωνικός περίγυρος, φυσικό περιβάλλον Συνήθεια Σκοπιμότητα - Κοινωνικο – Πολιτιστικοί παράγοντες Σε αυτούς περιλαμβάνονται: Πολιτιστικές και οικονομικές επιρροές Αξιοπιστία στη βιομηχανία τροφίμων και στην κυβέρνηση
- Μεταβαλλόμενες πεποιθήσεις, συνήθειες, στάσεις
Εξωτερικά χαρακτηριστικά προϊόντος – Προσδοκίες Σε αυτούς περιλαμβάνονται:
- Ισχυρισμοί ετικέτας τροφίμου
- Ακεραιότητα και βιωσιμότητα τροφίμου
- Αντίληψη κινδύνου από το άτομο
Λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα παραπάνω φαίνεται πως για να γίνει κατανοητό το πλαίσιο της τροφικής επιλογής συνδυάζονται πολλές οπτικές, ευρύ φάσμα παραγόντων και ιδεών. Η συνεργασία επιστημόνων από διάφορες κλάδους όπως υγείας και ανθρωπιστικών είναι αναγκαία και πρέπει να ενσωματώσει, ενοποιήσει και να αναπτύξει νέες απόψεις προκειμένου να διαλευκάνει πλήρως το θέμα.
Πηγές:
- http://www.eufic.org/article/el/page/FTARCHIVE/artid/food-choice- complex-behaviour/
- Jeffery Sobal, Carole A. Bisogni, Constructing Food Choice Decisions, Annals of Behavioral Medicine, December 2009, Volume 38, Supplement 1, pp 37–46
- E.P. Köster, Diversity in the determinants of food choice: A psychological perspective, Food Quality and Preference, Volume 20, Issue 2, March 2009, Pages 70–82
Γράφει για το NutriNews.gr η Μαρία Μεντζέλου
Πτυχιούχος Τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας – Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο
Τηλέφωνο: 6984515475
E-mail: maria.mentzelou@hotmail.com